Mukavemet Nedir?

Klasik mekanikle ilgili bir terim olduğu için çoğu zaman mühendisleri kızdıracak şekilde yanlış kullanılan mukavemet, en kısa tanımla cismin karşı koyabilme özelliğidir. Türk Dil Kurumu imzalı Türkçe Büyük Sözlük mukavemet kelimesini; "dayanma, karşı koyma, danırlık" olarak açıklamıştır. Yaygın olarak İngilizce "Resistance"teriminin karşılığı olduğu düşünülmesine karşın tam karşılığı "Strength of Materials" olan mukavemetin Türk Dil Kurumu sözlüklerinde "direnç" kelimesiyle eşanlamlı olarak kullanıldığı da görülür. Ne var ki,
kullanım gayesine bağlı olarak mukavemetle direnci eşanlamlı olarak kullanmanın "mühendislik anlamında" hatalı olabileceği durumlar da söz konusu olabilir. Zira ek direnç kazandırmak için kurulan düzenek, elektrik akımına karşı dayanma niteliği gibi farklı anlamları da bulunan direnç teriminin bu şekilde kullanımı söz konusu olduğunda anlam mukavemetten farklılaşabilir.

Cumhuriyet Türkçesine Osmanlı Türkçesinden ve Osmanlı Türkçesine de Arapçadan geçmiş bir terim olan mukavemet; Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde bilim literatüründe "Cisimlerin Mukavemeti" olarak kullanımıştır. Ancak geçen seneler içinde ifade yalnızca mukavemet olarak kullanılmaya başlamış, ilgili bilim dallarında eğitim gören yükseköğretim öğrencilerinin eğitiminde de sadece mukavemet terimi kullanılmıştır. Rijit olmayan yani  şekil değiştirebilme özelliği bulunmayan cisimlerle ilgili ve mekanik biliminin alt dallarından biri olan mukavemet, gerçek anlamda oldukça geniş içerikli bir konudur. Oldukça kaba bir ifadeyle; cisme tesir eden kuvvetlerin, cismin niteliği üzerindeki etkilerini inceleyen bir bilimsel araştırma konusudur.

Bilim ve dolasıyla insanlık tarihinin en büyük isimlerinden olan Newton, Da Vinci gibi isimler dahi mukavemetle ilgili çalışmalar yürütmüş olmasına karşın binlerce yıldır ayakta duran yapılara bakıldığında, insanoğlunun binlerce yıl öncesinde dahi bu karmaşık mekanik konusuyla ilgili bilgi sahibi olduğu görülmektedir.